Mercimek, Mercimek Yemekleri ve Tarifleri

Mercimek

Mercimek, Baklagiller familyasına ait birkaç türden biri olan mercimek, mutfakların önemli ve vazgeçilmez bir yemek malzemesidir. Mercimeğin ekiminden hasat zamanına kadar zorlu bir üretim süreci vardır. Ülkemizin coğrafik ve iklimse çeşitliliği değişik mercimek türlerinin ülkemizde yetişmesine olanak sağlamaktadır. Dünyanın birçok ülkesinde de üretimi yapılan mercimek özellikle yüksek besin değerinden dolayı birçok mutfağın aranan yemek malzemesidir. Mercimeğin bir başka özelliği ekonomik değeridir. Özellikle kalkınmakta olan ülkeler, büyümü çağındaki çocukların gelişimi açısından mercimeği beslenme politikasına dahil etmektedirler. İçeriğinde bulunan besin değerlerinin hayvansal proteinler ve diğer besinlere olan yakınlığı hayvansal ürün tüketimi sorun olan kişiler tarafından mercimek tüketimi tercih nedeni olmaktadır. Hayvansal ürünlerin belirli yaş ve belli kişilerde kolesterole bağlı sağlık sorunları ortaya çıkartması, hayvansal ürünlerin alım gücü düşük kişiler tarafından tüketilememesi mercimeğe olan ilginin armasına neden olmuştur.

Mercimek üretiminde lider ülkeler

Ülkemiz mercimek üretiminde Dünya'da söz sahibidir. Fakat Avrupa Birliği ülkelerine 2011 yılında satılan mercimekler de yabani ot öldürücü ilaca rastlanması mercimek ihracının yavaşlamasına neden olduğundan, global sermaye potansiyelinde düşüş yaşanmıştır. Daha çok mercimek satarak glabol sermayeyi Kanada çekmektedir. Kanada önceleri ülkemizden mercimek tohumu satın alırken şimdilerde tarımsal teknolojisini geliştirerek mercimek üretimde lider konuma ulaşmıştır. Ülkemiz yeşil mercimekte verim düşüklüğünün ve mercimek hastalıklarının önüne geçmekte zorlandı. Halen ülkemizden hormonsuz mercimek tohumu satın alan Kanada; yemeklik yeşil mercimeği ülkemize satmaktadır.

Mercimek nasıl üretilir?

Yılda bir defa iklimsel farklılıklara göre 15-55 cm arasında değişen uzunluğu olan tek dal gövde yapısında bir hububat ürünüdür. Gap bölgesinin uygulama alanı olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tarımsal üretimin yüzde 25'inin mercimek olması öngörülmüştür.

Mercimek sıcak, ılıman ve yüksek rakımlı tropik iklimin hüküm sürdüğü bölgelerde rahatlıkla yetişir.
Yemeklik baklagiller içerisinde sıcak ve soğuğa karşı en dayanıklı olan bitkidir.
Üretim için uygun sıcaklık 8-15 derecedir.
Mercimeğin ekiminden hasat zamanına kadar geçen süre yaklaşık 6-7 aydır.
Çorak topraklar hariç neredeyse bütün toprak çeşitlerinde yetişebilmektedir. Fakat kireçli topraklarda yetişebilmesi için kireç yoğunluğunun az olması gerekiyor.
Kumlu, tınlı, az kireçli toprak ve sıcak hava mercimeğin yetişmesi için en uygun zemindir. Mercimeğin büyüdüğü toprağın Ph asit miktarının 5,5-6,5 dolayında olması önerilir.
Asitliğinin 9 üzerinde olması yetişmeyi geciktirir.

Mercimek ekim zamanı

Yakın zamana kadar nadasa bırakılan tarlalarda ekim yapılırken, mercimeğe olan talebin artması ve mercimeğin diğer tahıl ürünleri gibi para etmesiyle kur tarım yapılan bölgeler de tarlalar nadasa bırakılmayarak, tahıl hasadından sonra mercimek ekilmektedir. Böylece tahıl ve mercimekten ayrı ayrı gelir elde edilmektedir. Mercimek iki şekilde ekilebilir birincisinde baharın toprak 15-20 cm derinlikte sürülerek sonbahar beklenir, yağmurlar yağıp toprak tavına geldiğinde tarla tekrar kultivatora bağlı tapan ile ekime hazır hale getirilerek tesviye edilir. İkinci yöntemde ise tahıl hasadından hemen sonra toprak sürülür, sonbahar yağmurları ile ıslanan toprak tavını alınca kültivator +tapan ile toprak tesviye edilir. Her iki yöntemde de mibzer kullanarak ekim yapılır. Dekarına 9 kilogram mercimek tohumu ekilir.

Mercimeğin gübrelenmesi

Fosforlu gübreler tercih edilir. Fakat tohum gübre ile karıştırılarak ekilmemelidir. Ekim sırasında gübre tohumun altına veya yanına denk getirilmelidir. Mercimek kuru tarıma uygun hububat olduğundan sulama yapılmamalıdır. Fakat yağmurlar hiç yağmıyorsa bir dönemde iki defa su verilebilir. Yabani otla mücadele için ilaçlama yapılmalıdır.

Son Güncelleme : 02.11.2023 15:12:44

Mercimek ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.