Mercimek bitkisi, baklagiller familyasındandır. Mutfağımızda geniş bir yer tutan, çorbalardan pilavlara, köftelere, salatalara kadar birçok yiyecekte kullanılan bir bitkidir. Mercimek, yemek yapımında tek başına kullanılabildiği gibi, yardımcı malzeme olarak da kullanılır. Mercimek bitkisinin sarı, kırmızı, yeşil gibi çeşitli türleri de vardır. Her birinin lezzeti ve özelliği farklıdır. Yaklaşık 30-70 cm boyundaki mercimek, ince ve hassas gövde yapısıyla, disk biçimindeki meyveleriyle tek yıllık bir bitkidir. Kök yapısı ince ve zayıf olduğundan, toprağın derinliklerine kadar inmez. Narin gövdesi ince yan dallarla desteklenir. Bu yüzden bitkinin ana gövdesi belirgin değildir. Dik yapılı, tüylü olan mercimek bitkisinin yaprakları bileşik şekildedir. Yaprak sapında uçlar ince, sülük şeklinde olur. Yaprak koltuklarında çiçekleri bulunur. Bakla gibi olan meyveleri, sarımsı esmer renkli olan torbalarda gelişim gösterir. İçindeki tanelere mercimek adı verilir ve mutfakta besin olarak kullanılır. Mercimek tanelerinin biçimi yassı olup, yaklaşık 0,5 cm çaplı diske benzer. Büyüklükleri, renkleri ve şekillerine göre yeşil mercimek, sultan, kırmızı mercimek gibi isimlerle tanımlanır. Tarihsel olarak ilk çağlardan itibaren üretilen mercimek bitkisinin anavatanı Akdeniz bölgesi olarak kabul edilir. Ülkemizde de Ege, Güney Anadolu ve Marmara bölgesinde mercimek yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Mercimek bitkisi, yararlı etkileri olan bir besin olmasına rağmen, hazmı kolay olmadığından mide sorunları bulunanların mercimeği çorba şeklinde tüketmesi daha iyi olacaktır. Her hafta düzenli olarak mercimeğin tüketilmesi, faydalarından yararlanmanızı sağlar. Değerli bir bakliyat olduğundan, kırmızı etin az tüketildiği aileler mercimeği sofralarından eksik etmemelidir.

Kahverengi Mercimek: Oldukça ufak taneli olan bu mercimek, lezzet bakımından da tatlımsı bir aromaya sahiptir. Pişirildiğinde fazla yumuşamadığı gibi, aromalarını da içine çeker. Bununla çorba yapmak isterseniz 50 dakika kadar haşlamanız, salata yapmak isterseniz daha diri olması için 30 dakika kadar haşlamanız uygundur.

Kırmızı Mercimek: Bu mercimek türünün nişasta miktarı yüksektir ve kabuksuzdur. Bu nedenle daha çabuk pişer ve çorba yapımına oldukça uygundur. Çorba yaparken 10-12 dakika haşlanması, salatalar için 7-8 dakika haşlanması yeterli olur.

Sarı Mercimek: Bu mercimek türünün de kırmızı gibi kabuksuz ve nişasta oranı fazladır. Tadı hafif fındığımsı lezzettedir. Özellikle püre yapımına uygundur. 7-8 dakika kadar pişirildiğinde hemen dağılır.

Yeşil Mercimek: Kabuklu olan bu mercimek türü, diğerlerine göre pişirme sırasında kolay dağılmaz. Aromalarını da içine iyice çeker. Yemek yaparken 40 dakika kadar haşlanması, salata için yarım saat haşlanması uygundur. Ayrıca pişerken kabukları çatladığından, püre yapımında kullanılmaya uygundur.