Mercimek Türleri ve Özellikleri
23 Temmuz 2024

Mercimek Türleri ve Özellikleri

Mercimek

Baklagiller familyasına ait olan mercimek, mutfakların önemli ve vazgeçilmez bir besin maddesidir. Mercimeğin ekiminden hasat zamanına kadar zorlu bir üretim süreci vardır. Ülkemizin coğrafik ve iklimsel çeşitliliği, farklı mercimek türlerinin yetişmesine olanak sağlamaktadır. Dünyanın birçok ülkesinde de üretimi yapılan mercimek, özellikle yüksek besin değeri nedeniyle birçok mutfağın aranan yemek malzemesidir. Mercimeğin bir başka özelliği ekonomik değeridir. Özellikle kalkınmakta olan ülkeler, büyüme çağındaki çocukların gelişimi açısından mercimeği beslenme politikasına dahil etmektedirler. İçeriğinde bulunan besin değerlerinin hayvansal proteinler ve diğer besinlere olan yakınlığı, hayvansal ürün tüketimi sorun olan kişiler tarafından mercimek tüketimini tercih nedeni yapmaktadır. Hayvansal ürünlerin belirli yaş ve belli kişilerde kolesterole bağlı sağlık sorunları ortaya çıkartması ve hayvansal ürünlerin alım gücü düşük kişiler tarafından tüketilememesi, mercimeğe olan ilginin artmasına neden olmuştur.

Mercimek Üretiminde Lider Ülkeler

Ülkemiz, mercimek üretiminde dünya çapında önemli bir konuma sahiptir. Ancak, 2011 yılında Avrupa Birliği ülkelerine satılan mercimeklerde yabani ot öldürücü ilaca rastlanması, mercimek ihracatının yavaşlamasına neden olmuş ve global sermaye potansiyelinde düşüş yaşanmıştır. Kanada, mercimek üretiminde lider konumda olup, daha fazla mercimek satarak global sermayeyi kendine çekmektedir. Kanada, önceleri ülkemizden mercimek tohumu satın alırken, tarımsal teknolojisini geliştirerek mercimek üretiminde lider konuma ulaşmıştır. Ülkemiz, yeşil mercimekte verim düşüklüğünün ve mercimek hastalıklarının önüne geçmekte zorlanmaktadır. Halen ülkemizden hormonsuz mercimek tohumu satın alan Kanada, yemeklik yeşil mercimeği ülkemize satmaktadır.

Mercimek Nasıl Üretilir?

Mercimek, yılda bir defa iklimsel farklılıklara göre 15-55 cm arasında değişen uzunluğu olan tek dal gövde yapısında bir hububat ürünüdür. GAP bölgesinin uygulama alanı olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tarımsal üretimin %25'inin mercimek olması öngörülmüştür.
  • Mercimek, sıcak, ılıman ve yüksek rakımlı tropik iklimin hüküm sürdüğü bölgelerde rahatlıkla yetişir.
  • Yemeklik baklagiller içerisinde sıcak ve soğuğa karşı en dayanıklı bitkidir.
  • Üretim için uygun sıcaklık 8-15 derecedir.
  • Mercimeğin ekiminden hasat zamanına kadar geçen süre yaklaşık 6-7 aydır.
  • Çorak topraklar hariç neredeyse bütün toprak çeşitlerinde yetişebilmektedir. Fakat kireçli topraklarda yetişebilmesi için kireç yoğunluğunun az olması gerekmektedir.
  • Kumlu, tınlı, az kireçli toprak ve sıcak hava mercimeğin yetişmesi için en uygun zemindir. Mercimeğin büyüdüğü toprağın pH asit miktarının 5,5-6,5 dolayında olması önerilir.
  • Asitliğinin 9 üzerinde olması, yetişmeyi geciktirir.

Mercimek Ekim Zamanı

Yakın zamana kadar nadasa bırakılan tarlalarda ekim yapılırken, mercimeğe olan talebin artması ve mercimeğin diğer tahıl ürünleri gibi para etmesiyle kuru tarım yapılan bölgelerde tarlalar nadasa bırakılmayarak, tahıl hasadından sonra mercimek ekilmektedir. Böylece tahıl ve mercimekten ayrı ayrı gelir elde edilmektedir. Mercimek iki şekilde ekilebilir: Birincisinde, baharın toprak 15-20 cm derinlikte sürülerek sonbahar beklenir; yağmurlar yağdıktan sonra toprak tavına geldiğinde tarla tekrar kültivatöre bağlı tapan ile ekime hazır hale getirilerek tesviye edilir. İkinci yöntemde ise tahıl hasadından hemen sonra toprak sürülür; sonbahar yağmurları ile ıslanan toprak tavını alınca kültivatör + tapan ile toprak tesviye edilir. Her iki yöntemde de mibzer kullanarak ekim yapılır. Dekarına 9 kilogram mercimek tohumu ekilir.

Mercimeğin Gübrelenmesi

Fosforlu gübreler tercih edilir. Fakat tohum, gübre ile karıştırılarak ekilmemelidir. Ekim sırasında gübre, tohumun altına veya yanına denk getirilmelidir. Mercimek, kuru tarıma uygun bir hububat olduğundan sulama yapılmamalıdır. Ancak yağmurlar hiç yağmıyorsa, bir dönemde iki defa su verilebilir. Yabani otla mücadele için ilaçlama yapılmalıdır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Destina

23 Temmuz 2024 Salı

Mercimek ekiminde fosforlu gübreler kullanmak gerektiğini ve sulama yapılmaması gerektiğini biliyorum, ancak yağmurlar hiç yağmazsa iki defa sulama yapılabileceği belirtilmiş. Bu durumda tam olarak ne zaman sulama yapmam gerekiyor? Ayrıca yabani otlarla mücadele için ilaçlama dışında başka bir yöntem önerir misiniz?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Destina, mercimek tarımında doğru sulama ve yabani ot kontrolü oldukça önemli. Yağışların yetersiz olduğu durumlarda, ilk sulamayı çiçeklenme döneminin başında, ikinci sulamayı ise bakla oluşumu döneminde yapabilirsiniz. Bu, bitkinin en kritik su ihtiyacını karşılayacaktır. Yabani otlarla mücadele için ilaçlama dışında, mekanik yöntemler de etkili olabilir. Örneğin, toprağı düzenli olarak çapalamak ve otları elle temizlemek, yabani otların yayılmasını engelleyebilir. Ayrıca, ekim öncesi toprağı derin sürmek de ot kontrolü açısından faydalı olacaktır. Umarım bu bilgiler işinize yarar. Başarılar dilerim!

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni